Cao Bằng

Cao Bằng là một tỉnh miền núi biên giới phía Bắc Việt Nam, có chung đường biên giới với Trung Quốc. Tỉnh lỵ là thành phố Cao Bằng. Cao Bằng nổi tiếng với cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ, núi non trùng điệp, những dòng thác thơ mộng và giá trị lịch sử cách mạng to lớn.
Giới thiệu

Cao Bằng, một tỉnh miền núi nằm ở cực Đông Bắc Việt Nam, đóng vai trò là cửa ngõ quan trọng phía Bắc. Tỉnh lỵ cách thủ đô Hà Nội khoảng 286 km. Cao Bằng có chung đường biên giới dài khoảng 333 km với tỉnh Quảng Tây (Trung Quốc) ở phía Bắc và Đông Bắc. Về phía Tây, tỉnh tiếp giáp với Hà Giang và Tuyên Quang; phía Nam là Bắc Kạn và Lạng Sơn. Đây là nơi sinh sống hòa hợp của nhiều dân tộc anh em, trong đó người Tày và Nùng chiếm đa số.
Theo dữ liệu cập nhật năm 2025 về Sáp nhập tỉnh, Cao Bằng sở hữu:
- Diện tích: 6.700 km² (xếp thứ 23 cả nước)
- Dân số: 573.119 người (xếp thứ 33).
Lịch sử hình thành và phát triển

Lịch sử Cao Bằng được khắc họa qua sự gắn bó với các triều đại phong kiến, chính thức trở thành tỉnh vào năm 1832 dưới thời vua Minh Mạng. Cao Bằng không chỉ là một địa danh mà còn là “cái nôi” cách mạng thiêng liêng. Nơi đây từng là căn cứ địa chiến lược của Chủ tịch Hồ Chí Minh và Trung ương Đảng trong cuộc kháng chiến chống Pháp. Sự kiện lịch sử trọng đại là ngày 28/01/1941, khi Bác Hồ trở về Pác Bó (xã Trường Hà, huyện Hà Quảng), trực tiếp chèo lái con thuyền cách mạng Việt Nam, dựa trên sự kết hợp nhuần nhuyễn của “Thiên thời, địa lợi, nhân hòa”. Vùng đất này cũng là chiến trường của nhiều trận đánh lớn góp phần vào thắng lợi vẻ vang của dân tộc.
Điều kiện tự nhiên và khí hậu

Cao Bằng có tổng diện tích đất tự nhiên là 6.690,72 km². Địa hình tỉnh chủ yếu là cao nguyên đá vôi xen lẫn núi đất, với độ cao trung bình trên 200m, riêng vùng biên giới đạt từ 600m đến 1.300m so với mực nước biển. Núi non trùng điệp chiếm hơn 90% diện tích, tạo nên ba khu vực địa hình đặc trưng:
Miền Đông: Chủ yếu là núi đá.
Miền Tây: Núi đất xen lẫn núi đá.
Miền Tây Nam: Phần lớn là núi đất, nhiều rừng rậm. Đất đai chủ yếu là đất feralit trên đá vôi, lý tưởng cho việc phát triển các loại cây công nghiệp. Hai hệ thống sông chính chảy qua tỉnh là sông Bằng Giang và sông Gâm.
Khí hậu trong lành: Nhờ phần lớn diện tích được rừng che phủ, Cao Bằng được biết đến là một trong những tỉnh có khí hậu trong lành và ít ô nhiễm nhất Việt Nam. Mật độ giao thông và dân số thấp góp phần giữ cho không khí ở trung tâm thành phố và các tuyến đường chính sạch sẽ, không bị ảnh hưởng nặng bởi khói bụi hay khí thải nhà kính.
Đặc điểm Khí hậu: Cao Bằng mang đặc trưng của khí hậu nhiệt đới gió mùa, nhưng do ảnh hưởng của địa hình núi cao nên mùa đông lạnh hơn so với vùng đồng bằng. Nhiệt độ trung bình năm khoảng 20°C, với lượng mưa hàng năm từ 1.300 - 1.600 mm. Sương mù thường xuất hiện vào sáng sớm và có thể có băng tuyết trên các đỉnh núi cao trong mùa đông, mang lại vẻ đẹp độc đáo.
Kinh tế, Đặc sản và Xã hội

Nông sản Đặc trưng
Cao Bằng tự hào với những nông sản nổi tiếng, mang hương vị đặc trưng của vùng núi:
Lê Đông Khê: Trồng ở vùng đất cao, nổi bật với vị ngọt thanh.
Hạt dẻ Trùng Khánh: Một đặc sản trứ danh, đã được cấp chứng nhận chỉ dẫn địa lý bởi Cục Sở hữu trí tuệ vào năm 2011.
Quýt Trà Lĩnh: Có vị ngọt đậm đà và mùi thơm độc đáo. Ngoài ra, tỉnh còn sở hữu nguồn khoáng sản đa dạng như mangan, thiếc, quặng sắt và vật liệu xây dựng.
Tình hình Kinh tế Xã hội
Năm 2022, Cao Bằng đạt tốc độ tăng trưởng kinh tế (GRDP) là 5,5% (xếp thứ 40/63 cả nước). Thu nhập bình quân đầu người khoảng 38 triệu đồng/năm. Tỉnh đã có những bước tiến tích cực trong công tác xóa đói giảm nghèo, với tỷ lệ hộ nghèo giảm từ 15,35% (năm 2021) xuống còn 12,9% (năm 2022).
Văn hóa và Du lịch

Cao Bằng là nơi giao thoa văn hóa của nhiều dân tộc như Tày, Nùng, Mông, Dao, Sán Chỉ, thể hiện qua các lễ hội truyền thống, trang phục rực rỡ và nền ẩm thực phong phú.
Điểm nhấn du lịch
Tỉnh sở hữu những danh thắng nổi tiếng thu hút du khách:
Thác Bản Giốc: Một trong bốn thác nước lớn nhất nằm trên đường biên giới giữa các quốc gia. Thác có độ cao khoảng 30m với nhiều tầng đá vôi, tạo nên khung cảnh hùng vĩ.
Khu di tích lịch sử Pác Bó: Nơi Bác Hồ từng sinh sống và làm việc, với các địa danh nổi tiếng như suối Lê-nin, núi Các Mác và hang Cốc Bó.
Hồ Thang Hen: Một quần thể hồ độc đáo gồm 36 hồ nước ngọt thông nhau.
Công viên địa chất non nước Cao Bằng: Được UNESCO công nhận là Công viên Địa chất Toàn cầu vào năm 2018, minh chứng cho giá trị địa chất và cảnh quan vượt trội của khu vực.
Văn hóa Ẩm thực và Làng nghề
Văn hóa địa phương được tô điểm bằng các lễ hội như Lồng Tồng, Nàng Hai và ẩm thực đặc sắc như vịt quay 7 vị, phở chua, và bánh trứng kiến. Tỉnh cũng có 5 làng nghề thủ công mỹ nghệ được công nhận, nổi bật là làng rèn Phúc Sen và làng hương Phia Thắp.
Tổng kết
Với tiềm năng du lịch lớn và tài nguyên thiên nhiên phong phú, Cao Bằng đang từng bước phát triển kinh tế - xã hội, bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống. Tỉnh đang hướng tới mục tiêu trở thành một điểm đến du lịch sinh thái và văn hóa quan trọng của Việt Nam, đồng thời cải thiện đời sống người dân, hướng tới phát triển bền vững.















